1. Enkoderlerin Kullanım Mantığı
Endüstriyel otomasyonun temel bileşenlerinden biri olan enkoderler, döner şaftların mekanik hareketini elektriksel sinyallere dönüştürerek sistemlerin hız, yön ve konum bilgilerini ölçer.
Autonics enkoderleri, motor veya mil dönüşünü yüksek hassasiyetle algılayarak bu veriyi kontrol sistemine iletir. Böylece motorlar, konveyörler, robotik sistemler ve üretim hatları tam olarak istenen pozisyonda ve hızda çalışır.
Bu sayede makineler hem daha verimli hem de daha güvenilir hale gelir.
2. Enkoderlerin Avantajları
- Yüksek ölçüm hassasiyeti ve tekrarlanabilirlik
- Anlık hız ve konum geri bildirimi
- Kompakt gövde seçenekleriyle kolay entegrasyon
- Toz, nem ve titreşime karşı dayanıklı yapı
- Uzun ömürlü, bakım gerektirmeyen çalışma prensibi
- Milli, delik milli, oyuk milli veya kelepçeli farklı montaj seçenekleri
3. Nerede Kullanılır
Autonics enkoderler, hareketin ve konumun hassas biçimde izlenmesi gereken her sistemde kullanılır.
Başlıca uygulama alanları şunlardır:
- CNC tezgahları ve endüstriyel robotlar
- Dolum, etiketleme ve ambalaj makineleri
- Asansör, vinç ve taşıma sistemleri
- Tekstil, plastik ve metal işleme makineleri
- Otomatik park sistemleri ve kapı kontrol üniteleri
4. Gerçek Hayattan Bir Senaryo
Bir dolum hattında her şişeye tam 500 ml sıvı doldurulması gerekiyor.
Ancak hat üzerinde kullanılan eski sensörler, motorun dönüşünü yeterli hassaslıkta algılayamadığı için bazı şişelere 497 ml, bazılarına ise 503 ml dolum yapılıyor. Bu fark binlerce üretim sonrasında ciddi ürün kaybına yol açıyor.
Üretici, sistemi Autonics E58H serisi artımlı enkoder ile güncellediğinde sonuç hemen değişiyor. Yeni enkoder motorun dönüşünü 10.000 pals çözünürlükle ölçüyor ve dolum noktası mikron seviyesinde kontrol ediliyor. Dolum tam konuma geldiğinde başlıyor, mil dönüşü tamamlandığında milisaniye hassasiyetinde duruyor.
Sonuç olarak dolum doğruluğu yüzde 100’e yaklaşıyor, üretim kayıpları azalıyor, kalite standardı korunuyor.
Bu örnek, bir enkoderin küçük bir bileşen olmasına rağmen üretim hattının performansında ne kadar büyük fark yaratabileceğini açıkça gösteriyor.
5. Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bir enkoder seçimi yapılırken sistem performansını doğrudan etkileyen kriterler dikkate alınmalıdır:
- Çözünürlük (PPR / Bit): Ölçüm hassasiyetini belirler.
- Çıkış Tipi: PNP, NPN, Line Driver, Open Collector gibi sistem uyumlu tip seçimi yapılmalıdır.
- Montaj Tipi: Milli, delik milli, oyuk milli veya kelepçeli yapı seçilmelidir.
- Ortam Dayanıklılığı: IP koruma sınıfı, sıcaklık aralığı ve mekanik dayanım göz önünde bulundurulmalıdır.
- Kod Tipi: Artımlı, mutlak veya manyetik enkoder seçimi sistem gereksinimine göre belirlenmelidir.
6. Autonics Enkoder Çözümleri
Autonics, geniş ürün gamı sayesinde hemen her otomasyon sistemine uygun enkoder çözümü sunar.
Ürün ailesi, artımlı (optik), mutlak (optik), manyetik, el çarklı ve kaplinli seriler olarak beş ana grupta toplanır.
Artımlı (Optik) Enkoder Serileri
Döner hareketi belirli sayıda pals sinyallerine dönüştürerek konum ve hız kontrolü sağlar.
- E18S, E20S, E20HB: Ultra kompakt ve hafif yapı, sınırlı alanlarda kullanım için ideal.
- E30S: 30 mm gövde, yüksek hız yanıtı gerektiren küçük makinelerde kullanılır.
- E40H, E40HB, E40S: 40 mm gövde çapı, düşük eylemsizlik momenti ile konum kararlılığı sağlar.
- E50S: Açı, konum, devir ve mesafe ölçümü için genel endüstriyel uygulamalara uygundur.
- E58H, E58HB, E58SC, E58SS: 58 mm gövde, eksenel veya radyal bağlantı tipleriyle esnek montaj imkânı.
- E60H, E68S, E80H, E100H: Büyük gövde çaplarıyla asansör, motor ve vinç sistemlerinde uzun ömürlü performans.
- ENA: Yana montajlı kompakt model, sağlam döküm yapı.
- ENC: Tekerlekli enkoder, hareketli nesnelerin uzunluk ve hız ölçümü için tasarlanmıştır.
Mutlak (Optik) Enkoder Serileri
Her dönüş açısına özel dijital değer atayarak, güç kesintisinde bile konum bilgisini korur.
- EP50S, EP50SP: 50 mm gövde, farklı çıkış kodlarıyla yüksek çözünürlüklü tek turlu ölçüm.
- EP58HB, EP58SC, EP58SS: 58 mm flanşlı modeller, kelepçeli veya senkron milli yapıda esnek seçenekler.
- ENP: 60 mm gövde, 360 bölüme kadar çözünürlük, BCD kodlu ekonomik çözüm.
- EPM50S: Çok turlu model, 23-bit toplam çözünürlük, seri ve paralel haberleşme arayüzleriyle yüksek hassasiyetli kontrol.
- EWLS50: Telli doğrusal ölçüm tipi, 0.1 mm çözünürlük ile lineer hareketlerin ölçümünde kullanılır.
Mutlak (Manyetik) Enkoder Serileri
Zorlu çevre koşullarında çalışabilen, darbelere ve titreşime dayanıklı yapısıyla optik enkoderlere alternatif sunar.
- MGA50S: Tek turlu model, nemli ve titreşimli ortamlarda uzun ömürlü kullanım.
- MGAM50S: Çok turlu versiyon, 23-bit çözünürlük ve SSI arayüz desteğiyle gelişmiş performans.
El Çarklı Enkoder Serileri
Manuel pals girişi gerektiren sistemlerde kullanılır, özellikle CNC ve torna tezgahlarında tercih edilir.
- ENH: Terminal bağlantılı sabit tip, 5–24 VDC besleme seçeneğiyle klasik NC makineleri için uygundur.
- ENHP: Taşınabilir model, acil durdurma ve eksen/hız seçici anahtar özellikleriyle kullanıcı konforu sağlar.
Kaplin Çözümleri
- ERB Serisi: Alüminyum alaşımlı (AL7075-T6) yüksek mukavemetli yapısıyla dönme momentini güvenle aktarır. Alemit işlemeli yüzey, yüksek aşınma dayanımı sağlar. Kelepçeli veya vidalı bağlantı seçenekleriyle motor ve enkoder arasında kusursuz güç iletimi sunar.
7. Sonuç
Autonics enkoderleri, endüstriyel otomasyonun kalbinde yer alan hassas ölçüm bileşenleridir.
Geniş ürün yelpazesi sayesinde her sektörde, her ölçekte ve her koşulda güvenilir performans sağlar.
Kompakt gövde yapıları, yüksek çözünürlük değerleri ve uzun ömürlü mekanik dayanımıyla üretim hatlarında verimlilik ve hassasiyeti en üst seviyeye taşır.
Autonics markasının Türkiye yetkili bayisi olan TİO Otomasyon, tüm enkoder serilerinde teknik destek, stok ve fiyat bilgisi sunmaktadır.
www.tiootomasyon.com
0264 666 17 71
WhatsApp: 0532 171 17 72
satis@tiootomasyon.com
